Μαμά στα 40 (και κάτι)

Η μητρότητα δεν κοιτάζει ηλικία και αν σας χτύπησε την πόρτα μετά τα τεσσαρακοστά σας γενέθλια, έχετε περισσότερους λόγους να την καλωσορίσετε. Χρειάζεται όμως να είστε πιο προσεκτική από μια νεότερη μέλλουσα μαμά και τι θα πρέπει να έχετε υπόψη σας;

 Ξεκινώντας αυτό το άρθρο δεν μπόρεσα να μην αναρωτηθώ πόσες από τις γυναίκες στον κύκλο μου πλησιάζουν τα σαράντα και θεωρούν πως έχουν ακόμη καιρό μέχρι να κάνουν παιδιά. Σύμφωνα με πολλούς, άκρως ειδικούς στο θέμα, τους γυναικολόγους, η πλειοψηφία των γυναικών σήμερα είτε κάνουν το πρώτο τους παιδί σε πολύ μικρή ηλικία, γύρω στα 25, είτε μετά το καθυστερούν τουλάχιστον μια δεκαετία. Σίγουρα οι γυναίκες που αποφασίζουν –ή τυχαίνει- να κάνουν παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία, μεταξύ 35 και 45, είναι επηρεασμένες από τις εξελίξεις στο χώρο της ιατρικής και τα καινούργια δεδομένα που κάνουν πιο ασφαλή την κύηση σε ηλικία γύρω στα 40 ή και λίγο πιο μετά. Τι ακριβώς όμως ισχύει, τελικά; Και τι –παραπάνω- θα πρέπει να προσέχει μια γυναίκα που μένει έγκυος μετά τα τεσσαρακοστά της γενέθλια.

Επηρεάζει η ηλικία την εξέλιξη της εγκυμοσύνης;

Αυτό που σίγουρα επηρεάζει η ηλικία είναι η ικανότητα για σύλληψη. Όσο μεγαλώνουμε, και μετά τα 25 μας χρόνια, κάθε χρόνο γίνεται και λίγο πιο δύσκολο να συλλάβουμε μωρό. Η μεγάλη διαφορά στην ικανότητα σύλληψης ωστόσο συμβαίνει μετά τα 35. Έτσι, όταν μια γυναίκα μετά τα 40 συλλαμβάνει, είναι υγιής, πηγαίνει τακτικά στο γυναικολόγο και ακολουθεί τις συμβουλές του, παρακολουθείται με τις απαραίτητες εξετάσεις, οι πιθανότητες είναι πως θα γεννήσει ένα υγιέστατο μωρό. 

Ένας επιπλέον λόγος που μιλάμε για πιθανές επιπλοκές στην εγκυμοσύνη σε μια γυναίκα πάνω των 40 ετών, είναι ο αυξημένος αριθμός κυήσεων μετά από εξωσωματική, και η πιθανότητα για πολύδυμες κυήσεις που συνδέεται με αυτήν. Έτσι υπάρχει μια αυξημένη πιθανότητα να γεννηθεί ένα μωρό χαμηλό βάρος γέννησης ή πρόωρο. 

Σε γενικές γραμμές, σε μια εγκυμοσύνη μετά τα 40, είναι περισσότερες οι πιθανότητες αποβολής και χρωμοσωμιακών ανωμαλιών (οι οποίες πιθανότητες συνδέονται μεταξύ τους), αυξημένος ο κίνδυνος να εμφανίσετε προεκλαμψία, μια κατάσταση που συμπεριλαμβάνει αυξημένη αρτηριακή πίεση και υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης στα ούρα και διαβήτη της κύησης. Ο τακτικός έλεγχος από το γιατρό, η ισορροπημένη διατροφή και ο έλεγχος του βάρους σας βοηθούν πολύ να προλάβετε και να αποφύγετε αυτές τις δύο καταστάσεις.

Χρειάζεται να κάνετε επιπλέον εξετάσεις;

Κάθε εγκυμοσύνη είναι ξεχωριστή. Υπάρχουν, ωστόσο, οι βασικές εξετάσεις που κάνει κάθε έγκυος και είναι αυτές που γίνονται για την παρακολούθηση της δική της υγείας και αυτές που έχουν να κάνουν με την υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου. Οι συνηθισμένες εξετάσεις κατά την εγκυμοσύνη περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος και ούρων περίπου κάθε μήνα, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και τουλάχιστον τέσσερα υπερηχογραφήματα για την εξέταση του εμβρύου: το πρώτο γύρω στις 7 εβδομάδες για να επιβεβαιωθεί η λειτουργία της καρδιάς, το δεύτερο γύρω στις 12-14 εβδομάδες, για την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας που συνδέεται με την εμφάνιση του συνδρόμου Down, το τρίτο γύρω στις 20 εβδομάδες που είναι ο υπέρηχος Β’ επιπέδου που ελέγχει διεξοδικά την ανάπτυξη των συστημάτων και του σώματος του εμβρύου και ένα τρίτο προς το τέλος της εγκυμοσύνης για να βεβαιωθεί ο γιατρός ότι όλα συνεχίζονται σωστά. Στις εγκύους πάνω των 40 ετών γίνεται μια ακόμη εξέταση, η αμνιοπαρακέντηση, γύρω μεταξύ της 16ης και 18ης εβδομάδας. Με την εξέταση αυτή ελέγχονται πιθανές χρωμοσωμιακές αλλοιώσεις οι οποίες είναι  συχνές στις μεγαλύτερες σε ηλικία μέλλουσες μητέρες.  

Αν κυοφορείτε δίδυμα ο γυναικολόγος θα θέλει να σας βλέπει συχνότερα, κυρίως στο τρίτο τρίμηνο για να ελέγχει την ανάπτυξη των εμβρύων και την πιθανότητα πρόωρου τοκετού. 

Τοκετός φυσιολογικός ή με καισαρική; 

Κι εδώ το αυξημένο ποσοστό εξωσωματικών, ρίχνει ένα νεφελώδες πέπλο στους τοκετούς! Πολλές γυναίκες που γεννούν μετά τα 40 έχουν μείνει έγκυες με εξωσωματική γονιμοποίηση, η οποία στις περισσότερες φορές “επιβάλει” τοκετό με καισαρική τομή. Έτσι δεν είναι εύκολο να πει κανείς ποιο είναι πραγματικά το ποσοστό των καισαρικών στις γυναίκες άνω των 40 που έχουν μείνει έγκυες φυσιολογικά. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, η ηλικία από μόνη της δεν αποτελεί παράγοντα για καισαρική τομή, εφόσον όλες οι ενδείξεις είναι υπέρ του φυσιολογικού τοκετού. 

Αν δεν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη

Οι γυναικολόγοι συμφωνούν πως όταν η γυναίκα έχει γεννήσει ξανά, το σώμα “θυμάται” και οι πιθανότητα για επιπλοκές είναι μειωμένη, ακόμη κι αν η έγκυος είναι πάνω από 40 ετών. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα πρέπει να δώσετε μικρότερη προσοχή στην παρακολούθηση από το γιατρό σας, τις απαραίτητες εξετάσεις και τις προφυλάξεις που θα σας συστήσει. 

Για να πάνε όλα καλά!

• Ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή: μικρά και τακτικά γεύματα, πολλά φρούτα και σαλάτες, ψητό κρέας, ψάρι ή κοτόπουλο και για σνακ προτιμήστε τα γιαούρτια με ξηρούς καρπούς και μέλι ή με δημητριακά, ανάμικτους ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα σε μικρές ποσότητες.
• Προσπαθήστε να ασκήστε καθημερινά σε ήπιο ρυθμό. Περπατάτε φορώντας άνετα αθλητικά παπούτσια ή κολυμπήστε. Είναι οι πιο καλές μορφές άσκησης για την εγκυμοσύνη και πέρα από τη σωματική υγεία θα σας βοηθήσουν να νιώθετε και ψυχολογικά πολύ καλύτερα.
• Προσπαθείτε να ξεκουράζεστε όσο το δυνατό περισσότερο. Ξαπλώστε στο κρεβάτι ή στον καναπέ και ακουμπήστε τα πόδια σας σε μερικά μαξιλάρια για να είναι ψηλά, ζητήστε απ’ το σύντροφό σας να σας κάνει μασάζ στα πέλματα, χαλαρώστε ακούγοντας την αγαπημένη σας μουσική και γενικά κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν και σας βοηθούν να νιώθετε καλύτερα.
• Μην παραλείπετε τις προγραμματισμένες επισκέψεις στο γυναικολόγο σας και αναφέρετέ του κάθε τυχόν σύμπτωμα που σας ανησυχεί. Καλύτερα να είστε λίγο παραπάνω προσεκτική παρά να μη δώσετε σημασία σε κάποια ένδειξη.

Της Ελένης Δασκαλάκη

Πηγή: Δρ. Ιωάννης Καλογήρου DRCOG,DFFP

Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών